Li gorî Ajansa Nûçeyan a Navneteweyî ya Ehlul Baytê (s.x)- ABNA- Şerê 12 Rojan yek ji mezintirîn şikestinên ku rejîma Siyonîst di dîroka xwe ya çêkirî de dît bû. Li gorî Rêberê Giranqedr, ev êrîş encama plana 20-salî ya Îsraîlê ya ji bo rûbirûbûna bi Îranê re bû, ku bi têkçûnek tevahî bi dawî bû. Ji ber sansura tund a medyayê li deverên dagirkirî, hejmarên zirarên rastîn qet bi tevahî nehatine weşandin, lê lêkolînek li ser îtîrafên berpirs û medyaya Îsraîlê nîşan dide ku rejîmê windahiyên mezin ên aborî, leşkerî û civakî kişandiye. Ev hejmar tenê beşek piçûk ji pîvanên rastîn ên krîzê nîşan didin, lê ew bi zelalî zelal dikin ka çima Tel Aviv piştî 12 rojan agirbest qebûl kir.
Qebûlkirina Serokên Sîyonîstî li Ser Têkçûnê
Yek ji bêhtirîn daxwazan ji alî Serserok Girora Eiland, serokê berê ya Meclisa Ewlehiyê ya Îsraêl, hatibû. Ew di gotûbêjêk de axivî:
«Faîdeya Îsraêl li dawîkirina şer û qebûlkirina ateşkesê bû؛ dewamkirina şerê ne baş bû.»
Ev peyv bi rûniyayî qebûlkirina têkçûnê di armancên stratejîk de nîşan dide. Eiland got ku zayînên şerê, di nav de xeracên ekonomî û presyona navneteweyî, ji her "destkeftinekî" bêtir bûn.
Ehud Olmert, serokwezîra berê ya Îsraêl jî di derbarê şerê 12 rojan de got:
«Mîzîlên Îranî zarara mezin li bajaran xistin û Îran ne dixwaze bi Îsraêlê re bi aşitî bijî.»
Ev qebûlkirinê nîşan dide ku plana 20 salî ya Îsraêl li dijî Îranê bi temamî têk çûye.
Ragihandînerên medyayî yên rejîm jî têkatiyan vekirin:
• Nivîskarê Kanal 12: «Em neşîvan Îranê bifikînin، û di pêşerojê de baha wê bidin.»
• Yosi Yehoshua, şirovekarê leşkerî ya Yediot Aharonot: «Îsraêl bi hemû amûran jî nikaribû li ser Îranê serkeftin.»
• Kanal 12 jî ragihand ku Îran hê gavên dawîn, misilên giran û dûrdemetî bikaranîn.
• Rojnameya Maariv jî nivîsand ku Îran piştî şerê jî hêzî zêdetir hatî zanîn.
Zayînên Aborî û Maliyeyî
Li gorî edareya bacên Îsraêl: 41,651 dosya zarar hatin qeyd kirin:
• 32,975 — binayan,
• 4,119 — erebeyan,
• 4,456 — amûr û mal.
Hesib tê kirin ku hêzaran binayan her weha bê qeyd kirin maye.
Şlomo Ma'oz, şirovekara aborî ya Maariv, nivîsand ku şerê 12 rojan 16 mîlyar dolar xerac kir û GDP jî bi heman qasî têk çû.
Her roj 1.5 mîlyar dolar zarar ji ber rawestina çalakiyan hat çêkirin.
Şerê 12 rojan feroportan girt، geşiyan، pergalên texnologiyê، guristaniya aborî، restoran û sanayi tevî girtin.
Heta ku nîvê zayînê dûbaara bê dagirtin، her weha 8 mîlyar dolar zarar maye — ku ew jî 1.3% GDP-ya Îsraêlê ye.
Xeracên Leşkerî
Her roj Îsraêl 725 mîlyon dolar xerac leşkerî kir — tevahiya 12 rojan 8.7 mîlyar dolar.
Ev tê de ef-35، bombardîman، misil û çalakiyan din hene.
Çalakîkirina Iron Dome، Arrow، David’s Sling her roj 10 – 200 mîlyon dolar xerac kir.
Her misilê berxwedanê 700,000 – 4,000,000 dolar mezene.
Tevahiya xeracên leşkerî û berdestkirinê bûne 12.2 mîlyar dolar.
Zararên Ser-kevî ji Erebaniya Îranê
Mîzîlên Îranê 3 mîlyar dolar zarar çêkirin:
• rafîneriya Haifa,
• desteya Weizmann،
• binalên leşkerî li Tel Aviv.
Zarara serpêşî: 1.3 mîlyar dolar (dihate hesibandin ku herî kêm 1.5 mîlyar bibe).
18,000 kes malên xwe hilkişandin؛ 500 mîlyon dolar bo cihkirina awayî.
Zarara çêtirî û avakerî dikare dehên mîlyaran dolar bixwaze ew jî di salan de._
Aferandan û Astengiyên Makroyî
Piştî şerê têkçûyî:
• Qelzî ya dewletê bû 6% GDP،
• Xeracên leşkerî bûn 20–30 mîlyar şekel,
• Banka navendî ya Îsraêl pêşbîniya li 2025an 3.5% kir,
• Zayînên şerê bûn 5.9 mîlyar dolar،
• Rating krediyê têk çû،
• Wanha li ser girtina parastina Îsraêlê: 1–1.2 mîlyar dolar ji aliyê USA hat xerc kirin.
Encam
Şerê 12 rojan li navbera Îsraêl û Îran, yek ji şerên her zêde-mesref û her zêde-têkçûn ên di dîroka rejîma sîyonîstî de bû.
Hejmarên fermî nîşan dikin:
• xeracê leşkerî: 12.2 mîlyar dolar,
• zayînên aborî: 21.4 mîlyar,
• zararên misilên Îran: 4.5 mîlyar,
• hilkişandin û avakerî: 2 mîlyar.
Tevahiya hesaba rastir bûye 40 mîlyar dolar.
Ev hemû nîşan dide ku:
Plana 20 salî ya Îsraêl li dijî Îran têk çûye، wêjeya Tel Aviv û demografîya wî têxist qasî ku hetanî razî bibe bi ateşkes، berî ku şerê bêtir hêsarê bide.
Ew jî bi qebûlkirina serokên xwe û medyaya xwe hate piştrastkirin.
Your Comment